Bebekler için Yalancı Emzik Kullanımı
Doğumdan sonra bebek beslenmesinde anne sütünün ne kadar önemli ve gerekli olduğu bilinen bir gerçek.
Anne sütünü emmeyen bebeklerin parmak emme gibi kötü alışkanlıklara yöneldikleri görülmektedir. Çünkü bebekler için emmek rahatlamanın ve güven duymanın en doğal yoludur.
Emzik kullanımı ve kısa anne sütü verme süresi arasında bağlantı olduğu bilinmektedir. Yapılan çeşitli araştırmalarda bebeklerin yaklaşık olarak %85 inin birinci aydan başlayarak emzik kullandığı bulunmuştur. Anne sütünü kısa süre alan bebeklerde emzik kullanma sıklığının daha fazla olduğu saptanmıştır. Yalancı emzikler çocuğun emme içgüdüsünün tamamlaması için kullanılmaktadır. Kullanılan bu emzikler anne memesini taklit etmelidir. Bunun için bebeklerde ağız anatomisine uygun, fizyolojik özellikler taşıyan hijyenik emzikler kullanılmalıdır.
Bu özellikler şunlardır:
1- Emzik tablası çocuğun ağzına girmeyecek kadar büyük olmalıdır. Böylece bebeğin emziği yutması engellenmiş olur.
2- Emzik tablasının ağız bölgesi anatomisine uygun şekilde olması gerekmektedir.
3- Emziğin kauçuk kısmının yeteri kadar sert ve elastik olması gerekmektedir.
4- Emzik ucunun kısa ve fizyolojik olması gerekmektedir.
Emzik uçları kauçuk ve silikondan yapılmaktadır. Kauçuk çok elastik ve dayanıklı olup özellikle diş çıkartan bebeklerde kullanılması uygun olmaktadır. Ancak kauçuk emzikler suyu içlerine emdikler için çabuk deforme olabilmektedirler. Silikon emzik uçlarının formu daha kolay bozulmaz, ancak diş darbelerine dayanıklı olmadıkları için henüz diş çıkarmamış bebeklerde kullanımı daha uygun olmaktadır.
Emzikler, çocuğun parmak emmesini engellemek açısından da yararlıdır. Emzik günün büyük bir bölümünde değil, sadece gerekli olduğunda verilmelidir. Gereğinden fazla yalancı emzik kullanımının çocuklarda diş çürüklerine ve ortodontik bozukluklara yol açtığı araştırıcılar tarafından belirtilmektedir. Fizyolojik bir yalancı emzik 1.5 yaşına kadar kullanılabilir. Yalancı emzik kullanma alışkanlığı en geç 2-3 yaşında bırakılmalıdır. Ortodontik açıdan yapısal bozukluklara neden olmamak için mümkün olduğu kadar meme yapısındaki fizyolojik emzikler kullanılmalıdır. Eğer emziğin ucu yani kauçuk kısmı uzun ve büyükse çocuğun dil konumu bozulmakta ve damak derinleşmesine neden olmaktadır. Emzik emilmesine bağlı dental değişiklikler parmak emmede görülen değişiklere benzer. 2 yaşından sonra devam eden emzik emme alışkanlığı dişlerin yer değiştirmesine, anterior open-bite’ta (ön açık kapanış) ve üst çenede çene darlığına neden olabilmektir. Emzik tablasının dişlere basıncı nedeniyle üst anterior dişler palatinale, alt anterior dişler linguale doğru devrilebilir. Çocukta derhal son verilmelidir.
Emzikler damaklı ve damaksız olmak üzere farklı şekillerde olabilir. Anne memesini andıran damaksız emzikler bebekler tarafından daha kolay benimsenir ancak bu tür emzikler özellikle bir yaşından sonra damağa baskı yaparak damak yapısının bozulmana neden olabilirler. Damaklı emzikler ise daha elips ve yukarı doğru kıvrık olup damağın anatomik yapısına daha iyi adapte olurlar. Dolayısıyla bu tür emzikler damakta deformasyona neden olmazlar.
Emziği bebeğe vermeden şekere veya bala batırmak uygun oylan bir davranıştır. Bu uygulama bebeğin diş minelerini zedeleyebilir ve diş çüklerine neden olabilir. Bebeğin süt dişleri ağızda önemli bir yer tutar. Bu dişler bebeğin sadece beslenmesine yardımcı olmazlar, aynı zamanda altlarından sürecek daima dişler için de doğal bir yer tutucu olarak görev alırlar.
Yeni doğmuş bebeğim emziğinin tıpkı biberon memeleri gibi dezenfekte edilmesi yani mikroptan arındırılması gerekmektedir. Emziklerin temizliği ve bakımı üretildikleri malzemeye göre değişmektedir. Emzik ucu kauçuk olanlar özel bir dezenfektan madde yardımıyla soğuk sterilize edilmelidir. Silikon olanlar ise sıcak yöntemle de steril hale getirilebilirler.
Kaynak: Prof.Dr.Ali Vehbi TUNCER
Ege Üni. Diş Hekimliği Fakültesi